Wonen wordt werken en werken wordt wonen. Om van textielfabriek naar coworking space te retrofitten, veranderde de indeling van de gebouwen op deze site op radicale wijze. Maar niet zonder respect voor de oorspronkelijke situatie.
Industrie verlaat onze steden. De verlaten gebouwen vragen op hun beurt om nieuwe invullingen. In het geval van deze site aan de Mercatorstraat in Sint-Niklaas definieerde BLAF Architecten niet alleen een vraagstuk rond retrofit, maar ook rond de leefbaarheid van een duurzame stad, waarbij thema’s behandeld worden zoals densiteit, functiemenging, mobiliteit, collectiviteit, diverse woonvormen en energie.
Winnaar van de Bis-architectuurwedstrijd: 'retrofit'
Project: Van textielfabriek naar coworking space
Ontwerper: BLAF Architecten
Locatie: Sint-Niklaas
Een functionele switch
Voor de herbestemming van deze rijwoning met industrieel magazijn koos de architect na een uitgebreide studie en in nauw overleg met bouwheer voor een switch: de woning aan de straat is vandaag een coworking space, de achterliggende industriële werkplaatsen kregen een invulling als woning.
Het voorste volume aan de straat is dan ook losgekoppeld van het achterliggende industrieel gebouw door afbraak van de tussenliggende aanbouwen. Een groene buffer tussen de twee functies functioneert niet alleen als open ruimte, maar vooral als zicht, licht- en zonkwaliteit voor beide entiteiten.
Originele robuuste elementen
De gelijkvloerse magazijnen achter het behouden industrieel gebouw worden eveneens afgebroken. Ondertussen blijft het verleden voelbaar en zichtbaar, met littekens van weggebroken volumes en opgemetste muren. Ook structurele beton- en staalelementen verwijzen nog steeds rechtstreeks naar het industrieel verleden van de plek.
Centrale wenteltrap in de hoofdrol
De voornaamste leefruimtes (koken, eten en zitten) zijn voorzien op het gelijkvloers met wisselende sferen en visuele relaties. Op de verdieping worden de ruimtes georiënteerd rond een centrale wenteltrap. Het omvangrijke volume van die wenteltrap met omliggende ruimte stond even ter discussie bij de jury. Maar omdat elke kamer daardoor aan een buitengevel grenst, erkenden ze bovenal de meerwaarde naar zon- en lichtcomfort en opnieuw de creatieve link met de rest van het perceel.
Centrale wenteltrap in de hoofdrol
Als basisprincipe wordt gewerkt volgens de trias energetica met als eerste stap de beperking van de energievraag. Het beschermd volume van de woning nestelt zich binnen de behouden massieve structuur, die voor beschaduwing en thermische inertie zorgt.
Het is als houtskelet opgebouwd met passieve isolatiewaarden en in ecologisch verantwoorde materialen: driedubbele beglazing, wanden en dak met 26 cm en 24 cm minerale wol, vloer met 12 cm resol. De daardoor beperkte energievraag maakt geen gebruik van fossiele brandstoffen. De woning wordt voorzien van een compact unit, die zowel voor de sanitaire warmwaterproductie, voor de verwarming van de ruimte als voor de ventilatie zorgt.
Ontdek de andere projecten van de Bis-architectuurwedstrijd 2024
Wil je meer inspiratie voor je huis en tuin ontvangen? Bezoek Bis of schrijf je in op de nieuwsbrief van Bis, bouw- en interieursalon en ontvang iedere maand een nieuwsbrief vol inspiratie en tips uit de (ver)bouw- en interieursector.
